İhtar Örneği Amiri Hakkında Uygunsuz Sözler

Açıklama

İşçinin amiri kimdir?

Amir, astı olarak çalışan işçiye emir ve talimat verebilen, onu yönlendirme hakkına sahip olan ve o işçinin üstü durumunda olan kişidir.

Amirlik iki şekilde tespit edilebilir. Ya işyeri iç mevzuatında hangi görevlilerin, hangi çalışanların amiri olduğu ve pozisyon tanımları açık açık yer alır ya da ortada yazılı metin olmasa da; işin niteliği, alınan maaş vb. hususlar sayesinde kimin amir olduğu kolaylıkla anlaşılabilir.

Saygısızlık fesih sebebi midir?

Önce şu ayrımı yapmak gerekir. Amire işçi tarafından fiili darpta bulunulması ya da ona sataşılması ya da cinsel tacizde bulunulması zaten başlı başına birer haklı fesih sebebidir.

Yukarıdaki özel durumlarda işçinin tazminat ödenmeden ve derhal çıkarılması mümkündür. Ancak yazımızın konusu, bu fiillerin daha altında yer alan saygısızlık türü davranışlardır. Böyle bir durumda ne olacağını anlamak için çeşitli Yargıtay kararlarına birlikte bakalım.

Saygısızlık nedeniyle fesih konusunda Yargıtay kararları

“Somut olayda, dosya içeriğine göre işverence iş sözleşmesi, işçinin yazılı ve sözlü uyarılmasına rağmen olumsuz davranışlarında değişiklik olmaması, en son 11.8.2009’da sık sık viziteye çıkarak iş gücü kaybına neden olması nedeniyle yazılı olarak uyarıldığı, iş arkadaşlarının yerine daha çok çalışmasına, sonucunda da işyerinde çalışma huzur ve ortamın bozulmasına neden olması, amirlerine karşı saygısız ve laubali tutum ve davranışta bulunması, talimatlara uymaması, sürekli ikaz edilmesine rağmen umarsızca iş arkadaşlarını da işverene karşı kışkırtması, işten sürekli yakınması nedenleriyle sona erdirilmiştir. Yargılama sırasında dosya arasına alınan değerlendirme formu, işe giriş kayıtları, işçinin hastalık izinlerini gösterir belgeler ve 11.8.2009 tarihli ihtar dikkate alındığında, iş sözleşmesinin haklı feshini gerektirir seviyede olmamakla beraber, işçinin belirtilen eylemleri gerçekleştirmesi iş akışını bozucu niteliktedir. Artık işverenden iş ilişkisini devam ettirmesi normal ölçülerde beklenemez. Fesih geçerli nedene dayanmaktadır ve davanın reddi gerekirken yazılı şekilde kabul edilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.” (22 Hukuk, 2011/1284 E.)

Saygısızlık gibi soyut sayılabilecek kavramları irdelerken, kanun metninden doğrudan sonuç çıkarmak çok zordur. Böyle durumlarda en iyisi, son sözü Yargıtay’a bırakmak olacaktır.

Yukarıdaki kararlar ve diğer birçok karar birlikte değerlendirildiğinde, işçinin amirine saygısızlık yapması nedeniyle işten çıkarılmasını, aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:

• Her şeyden önce, saygısızlık nedeniyle yapılacak bir fesihte, saygısız davranışların somut bir şekilde ortaya koyulması gerekir.
• Bunun için tutanak tutulması, yasal çerçevede görüntü ve ses kayıtları ve tanık beyanları gibi destekleyici bilgilere ihtiyaç vardır.
• Saygısız davranış nedeniyle fesih yapılacaksa, bu öncelikle 17nci madde kapsamında yapılmalıdır. Yani işçiye ihbar süresi kullandırılarak ve kıdem tazminatı ödenerek işçi çıkarılmalıdır. İlk yol, geçerli nedenle fesih olmalıdır. (iscidunyasi.com/bildirimli-fesih-nedir)
• Amirine saygısızlık yapan işçi tazminat ödenmeksizin yani 25inci madde kapsamında işten çıkarılacaksa; saygısızlık fiilinin ısrarla yapılmaya devam edilmesi, işçinin birden fazla kez yazılı olarak uyarılmış olması gibi bazı ağır şartların bir arada gerçekleşmesi gerekir.

Sonuç olarak evet, amirine saygısızlık yapan işçinin işten çıkarılabileceğini söyleyebiliriz. Ancak burada tercih edilmesi gereken ilk seçenek, 17. madde kapsamında kıdem tazminatı ödenerek fesih olmalıdır.

Eğer saygısızlık derecesi ağırsa ya da uyarılara rağmen ısrarla devam ettiriliyor ve bu durum iş akışını bozuyorsa, işte ancak bu durumda 25. madde kapsamında tazminatsız çıkarma yoluna gidilmelidir.