Tedarikçi Listesi Formu

Açıklama

Tedarikçi Seçme ve Değerlendirme işlemi özellikle son yıllarda önemi giderek artan bir süreç olarak değerlendirilmektedir. Tedarikçi Seçme ve Değerlendirme, tedarik sürecinin 5 doğrusundan (doğru kalite, doğru miktar, doğru zaman, doğru fiyat, doğru tedarikçi) biridir. Tedarikçi seçme ve değerlendirme süreci en temel sekliyle aşağıdaki aşamalardan oluşmaktadır:

1. Tedarikçi seçme ihtiyacının oluşması
2. Önemli tedarik gerekliliklerinin belirlenmesi
3. Tedarik stratejisinin belirlenmesi
4. Potansiyel tedarik kaynaklarının belirlenmesi
5. Uygun tedarikçi seçme ve değerlendirme yönteminin belirlenmesi
6. Seçilen yöntemin uygulanması
7. Yöntemin sonuçlarına göre uygun tedarikçinin bulunması
8. Uygun tedarikçinin seçilmesi ve değerlendirilmesi

Tedarikçi Seçme süreci; kalite, fiyat ve teslimat süresi vb. gibi kriterlere göre en uygun tedarikçinin seçilmesi sürecidir. Söz konusu süreçte son yıllarda ön plana çıkan yeni bir kavram ise “Sourcing (Tedarik/kaynak)” kavramıdır. Bu kavram temel olarak tedarikçileri şirketlerin satın alma organizasyonuna entegre etmek suretiyle tedarikçi seçimini stratejik bir yaklaşımla gerçekleştirmek olarak tanımlanabilir. Bu tanımdaki stratejiktik, işletmelerin tedarikçilerle daha yakın ilişkiler kurması seklinde açıklanmaktadır. Ayrıca satın alma aktivitelerinin bir sistem içerisinde planlama, ölçme ve değerlendirme yapılarak yönetilmesi de stratejik olma özelliğini vurgulamaktadır.

Günümüzde birçok şirketin sourcing kavramı ile ilgili olarak satın alma organizasyonlarına tedarikçileri dâhil ettiği ve bu sayede tedarikçilerle yakın ilişki kurarak uygun tedarikçi seçiminde stratejik bir yaklaşım kullandığı görülmektedir. Bu kavram satın alma ile ilgili yeni bir trend olarak da görülen tedarikçilerden kaynaklanan farklı risklerin daha aza indirgenmesi için çalışılan tedarikçi sayısının azaltılması anlamına da gelmektedir. Sourcing kavramı ayrıca üretme yerine satın alma fonksiyonunun kullanılması seklinde de tanımlanmaktadır.

İşletmelerin belirli malzeme ve/veya hizmetleri sadece bir tek tedarikçiden sağlamasına “Tekli Tedarik” adı verilmektedir. Söz konusu malzeme ve/veya hizmetlerin tedarik edilmesindeki sürekliliği sağlamak için birden fazla tedarikçi kullanılmasına ise “Çoklu Tedarik” denilmektedir. İşletmenin malzeme ve/veya hizmet satın almasında uluslararası tedarikçileri kullanmasına “Uluslararası Tedarik”, tedarik faaliyetlerinde bilgi teknolojilerini kullanmasına ise “E-Tedarik (E-sourcing)” adı verilmektedir.

Tedarikçi seçme ve değerlendirme konusunda birçok farklı teknik, yöntem ve yaklaşımlar kullanılmaktadır. Bu farklı yöntemlerin değişik koşullara göre avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Bu alanda yapılan bir çalışmada, tedarikçilerin yüksek ve düşük kalite seviyesinde üretim yapmaları ile ilgili olarak söz konusu yöntemlerin özelliklerine odaklanılmıştır. Araştırma sonucunda yüksek kalite üretim yapan tedarikçilerin bu tekniklerin kullanılması neticesinde düşük kaliteli ürün üreten tedarikçilerden kolay bir biçimde ayrılabildiği, düşük kaliteli ürün tedarik eden satıcıların kalite seviyelerinin artırılabileceği ortaya çıkmıştır.

Tedarikçi seçme süreci birçok farklı parametreye sahip ve birçok farklı şekilde sonuçlanabilen bir süreçtir. Dolayısıyla islemeler açısından en uygun ve en doğru sonucun tespit edilmesi stratejik açıdan da son derece öneme sahiptir. Tedarikçi Seçme ve Değerlendirme süreci için işletmeler tarafından kullanılan birçok farklı yöntem bulunmaktadır. Bunların en temeli, tecrübeye dayalı ve tamamen subjektif yapılan bir değerlendirme olarak kabul edilen “Kategori Modeli”dir. Buna göre satın almacı, tedarikçiler ile ilgili önemli kriterleri oluşturur ve geçmiş performansa ve tecrübelere göre tedarikçileri bu kriterler üzerinden puan vererek değerlendirir. Sonuçta en fazla puana sahip olan tedarikçi tercih edilir.