Geçici Teminat Nedir?

Geçici Teminat Hakkında Genel Bilgi ve Geçici Teminat Oranı Geçici Teminat 4734 sayılı yasanın 33 üncü maddesi ile düzenlenmiştir. Geçici teminat, kişinin teklif ettiği bedeli esas alınarak belirlenir. Geçici teminat ile amaçlanan şey firmaların ihalelere afaki teklif vermelerinin önüne geçilmek istenmesidir İstekliler ihaleye verdikleri teklifin en az yüzde üçünü geçici teminat olarak vermek zorundadırlar. 

Kanun geçici teminat olarak alınması gereken asgari tutarı belirlemiş olup isteklinin bu tutarın üzerinde teminat vermesinde bir sakınca bulunmamaktadır. Bazı firmalar teklif ettikleri bedellerin diğer isteklilerce tespit edilmesini önlemek için %3’lük oranın üzerinde teminat vermektedirler. Geçici teminat alınması, mevzuatta yer alan istisnalar dışında, ihaleye katılım için zorunluluk olup idarelerin isteklilerin geçici teminatlarını kontrol etmeleri gerekmektedir.  İdareler ihale dokümanında ve ihale ilanında geçici teminat alacaklarına dair düzenlemeye yer vermek zorundadır. Geçici teminat alınma zorunluluğu danışmanlık ihaleleri için bulunmamaktadır.  Danışmanlık ihalelerinde geçici teminat alınmayacaksa bu hususun ihale dokümanında mutlaka yer alması gerekmektedir. Aksi takdirde, danışmanlık ihaleleri için geçici teminat alınması lüzum eder. Bu konuda merak edilen hususlardan birisi de doğrudan temin usulü ile yapılan alımlarda geçici teminat alınması gerekip gerekmediğidir. İhale kanununda yapılan değişiklikle ihale usulü olmaktan çıkarılan doğrudan temin usulü ile yapılan alımlarda geçici teminat alınma zorunluluğu bulunmamaktadır. Geçici Teminat Olarak Kabul Edilecek Değerler Kamu İhale Kanunu’nun 34 üncü maddesinde teminat olarak kabulü mümkün olan değerler sayılmıştır.

a) Tedavüldeki Türk Parası.

b) Bankalar ve özel finans kurumları tarafından verilen teminat mektupları.

c) Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri ve bu senetler yerine düzenlenen belgeler. 

İlgili mevzuatına göre Türkiye’de faaliyette bulunmasına izin verilen yabancı bankaların düzenleyecekleri teminat mektupları da teminat mektubu olarak kabul edilir. Aynı şekilde, Türkiye dışında faaliyette bulunan banka veya benzeri kredi kuruluşlarının kontrgarantisi üzerine Türkiye’de faaliyette bulunan bankaların veya özel finans kurumlarının düzenleyecekleri teminat mektupları da teminat olarak kabul edilir. Teminat mektupları konusunda idarelerin sıkça sorun yaşaması bu konuda farklı düzenlemeleri de gündeme taşımaktadır. Bu konuda yapılması düşünülen düzenlemelerden birisi kefalet sigortası sistemi ya da teminat sigortası sistemidir. Sistem şu an için yasal olarak düzenlenmemiş olup düzenlemeler yapıldığı zaman konu hakkında müstakilen bilgilendirme yapılacaktır. Hazine müsteşarlığının faiz ilave ederek ihraç ettiği senetlerin anaparaya tekabül eden kısmı teminat olarak kabul edilir. Teminat olarak kabul edilen değerlerden teminat mektupları konusunda bir kaç noktaya değinmekte fayda bulunmaktadır. 

Geçici teminat mektupları Kamu İhale Kurumunun belirlemiş olduğu kapsam ve şekle uygun olarak düzenlenmelidir. Tekliflerin geçerlilik süresinden en az 30 gün fazla süreli olmak şartıyla geçici teminat mektuplarında geçerlilik süresi bulunmak zorundadır. İdarece tekliflerin geçerlilik süresi uzatılırsa, geçicisi teminat mektubunun süresi de aynı süreyle uzatılır. Geçici teminat olan değerlerden teminat mektubu dışındakilerin saymanlık veya muhasebe müdürlüklerine yatırılması gerekir.

Teminat mektupları ise ihale komisyonuna teslim edilir. Teminat olarak kabul edilen değerler birbirleri ile değiştirilebilir. Bu konuda idarelerin zaman zaman teminatların değiştirilmesi talebini kabul etmedikleri olmaktadır. Kanunun açık ifadesi karşısında idarelerin değişim taleplerini kabul etmesi gerektiğini ifade etmek istiyoruz. Teminatların haczedilemeyeceği de yine kanunun emredici hükümlerinden birisidir.