Müşterinin işyerine tamir ve bakım gibi işlere giden teknik servis personelinin, il dışındaki çalışmaları için harcırah ödenen işyerlerinde, işverenler genellikle bu harcırahların fazla çalışma ücretine karşılık ödendiğini düşünebilmekteler. Ancak harcırah fazla çalışmaya karşılık yapılan bir ödeme değildir.
Esasında, harcırah ve sefer primi olarak iki farlı ödeme yapılabilmekte. Harcırah ve sefer priminin hukuki netliği, TIR şöförlerine ilişkin kararlarla şekillenmiş durumda.
“Harcırah (yolluk) işçinin görevli bulunduğu yerden başka yerlere geçici görevle gönderilirken yapacağı ek masrafa karşılık yapılan ödemeler olup, davalı işyeri tarafından her sefer için yapılan ödemelerin bu mahiyette kaldığı şüphesizdir. Çünkü davalı işyeri davacıya ücreti dışında sefer başına ödeme yaparken asıl amacı davacının yapacağı ek masrafları karşılamak olup, onun ücretini artırmak gibi bir amaç içinde değildir.”[1]
“2-)Somut uyuşmazlıkta, yurt içi tır şoförü olan davacının sefer başına prim aldığı ve yemek parasının prim içinde ödendiği anlaşılmaktadır. Giydirilmiş ücret hesabına ayrıca yemek ücretinin dahil edilmesi hatalıdır.
3-)Davacı sabit ücret + sefer başına prim usulü ile çalışmaktadır. Bu tür çalışmada mesai yaptıkça işçinin ücreti artacağından fazla mesai ücretinin sadece %50 zamlı kısmının hesaplanması gerekirken mahkemece fazla mesai ücretinin % 150 olarak hesaplanarak hüküm altına alınmasında hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.”[2]
Yargıtay, harcırah(yolluk) ile TIR şöförlerine sefer başına ödenen sefer primini farklı iki ödeme olarak kabul etmiştir. Harcırah, ücretten sayılmaz ve fazla çalışma hesabına katılmaz. Bu nedenle harcırah alarak çalışan işciye, çalıştığı süre için ücretinin % 150 zamlı olarak fazla çalışma ücreti ödemesi gerekmektedir.
TIR şöförlerinin aldığı sefer primi ise ücretin içinde kabul edilir ve ücret ile birlikte toplanarak çıplak ücret bulunarak, bu toplam ücretin % 50 zamlı kısmının fazla çalışma saati başına ödenmesi gerekir.
SONUÇ OLARAK;
Servis çalışanlarının gittiği şehirlerdeki çalışmaları için aldığı ödemenin harcırah (yolluk) olduğu açıktır. Yargıtayın yerleşmiş içtihatları gereği harcırah ücretten sayılmaz ve fazla çalışma ücretinin içinde kabul edilmez.
İşçinin işlerinden başka yerlerde geçici görevle gönderilirken aldığı harcırahın fazla çalışma ücretine mahsup edilmesi mümkün değildir.
[1] Y21HD, 24/03/2016, E.2015/4884, K.2016/5141
[2] Y9HD, 28/04/2016, E.2014/36560, K.2016/10792
Kaynak :
http://www.tahtakiran.net