Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilmesi 4857 sayılı iş Kanunu’nun 53 maddesi uyarınca sözkonusu değildir.
Borçlar Kanunun 425. maddesine göre;İşçi, hizmet ilişkisi devam ettiği sürece, işverenden alacağı para ve başka menfaatler karşılığında yıllık ücretli izin hakkından feragat edemez.
Hizmet sözleşmesinin herhangi bir sebeple sona ermesi hâlinde, işçinin hak kazanıp da kullanamadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir.
Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçmesi mümkün olmayan işçiye izninin ücretli olarak kullandırması zorunludur.
Bu zorunluluk Anayasanın Çalışma Şartları ve Dinlenme Hakkı başlıklı 50.maddesinde ”Dinlenmek, çalışanların hakkıdır” şeklinde düzenlenmiştir.
Bu bakımdan işçi yıllık ücretli izin hakkından vazgeçmiş olsa da bu hukuken geçerli sayılamaz. (Bkz. Mustafa Çenberci İş Kanunu Şehri Ankara-1984, s. 645; T. Çöğenli, Türk İş Hukukunda Yıllık Ücretli izin, İstanbul 1983, s. 154 Prof. Dr. Kenan Tunçomağ- Prof. Dr. Tankut Centel, İş Hukukunun Esasları, İstanbul 1999, s. 163).
İşçinin paraya yıllık dinlenmeden daha çok önem vermiş olması, hatta yıllık iznini parayla satmış olması da Borçlar Kanunu’nun 81. maddesi karşısında geçerli değildir. Böyle bir durumda işçi aldığı parayı iade etmeksizin izin hakkını kullanma yetkisine sahiptir. (Tunçomağ- Centel, a.g.e. s. 164)
6098 sayılı Borçlar Kanunun 81 maddesinde ”Hukuka veya ahlaka aykırı bir sonucun gerçekleşmesi amacıyla verilen şey geri istenemez” hükmü yer almaktadır.
Yıllık ücretli izin hakkının işçi tarafından istenmemesi veya işverence kullandırılmaması bunun alacağa dönüşmesine neden olmayacağı gibi, dinlenme hakkından vazgeçilerek ücretinin istenmesi olanağı da bulunmamaktadır. Yıllık ücretli izin hakkı, hizmet akdinin işçi veya işveren tarafından feshi veya işçinin ölümü ile izin ücretine dönüşmektedir.
S.M.M.M. Lütfi GÜLBENK
https://www.gulbenkmusavirlik.com