Oryantasyon nedir, amacı ve faydaları nelerdir?

Şirketlerin işe alma sürecinde kritik bir yere sahip olan oryantasyon, çalışanların işe ve kuruma uyum sürecini hızlandırması açısından büyük önem taşıyor. Yoğun rekabet koşulları altında değişime ayak uydurmak için olası performans düşüklüğünün önüne geçmek açısından önem taşışan oryantasyon hakkında bilinmesi gerekenleri bu yazımızda okuyabilirsiniz.

İşe yeni alınan çalışanların uyum süreci içinde farklı önem derecelerine sahip pek çok konu bulunuyor. Organizasyon yapısı ve iş süreçlerinden, yemek ve ulaşımla ilgili bilgilere kadar pek çok konu, oryantasyon kapsamında değerlendirilebilir. Bu sürecin iyi değerlendirilmesi, çalışan motivasyonunun uzun dönemde yüksek olmasında da belirleyici olabiliyor. Başarılı oryantasyon uygulamaları ile şirketler yeni çalışanlarını en iyi biçimde işe adapte edebiliyor.

Oryantasyon nedir ve amaçları nelerdir?

Fransızca “orientation” kelimesinin Türkçe karşılığı oryantasyon; yeni bir çevreye alışma, alıştırma programı anlamında kullanılıyor. Kurum kültürü ve “biz” bilincinin oluşmasında etkili olan oryantasyon, yönetici konumundaki personele de uygulanabiliyor. İnsan kaynakları oryantasyon süreci, bir ya da daha fazla temsilci tarafından yürütülüyor.

Doğru biçimde gerçekleştirilen oryantasyon uygulamalarıyla yeni çalışanın ilk gün endişeleri ortadan kaldırıldığı gibi, çalışanın işletme hakkında ihtiyaç duyabileceklerini bilerek işini daha iyi gerçekleştirmesi için fırsat yaratılıyor.

Bu bağlamda oryantasyonun amaçları şöyle sıralanabilir:

• İşletme içi sosyal kaynaşmayı sağlayabilmek
• Kurumsal sadakat oluşmasını sağlamak
• Yeni çalışanın kendine güven kazanmasını sağlamak
• Çalışanın öğrenme hızını artırarak işi öğrenmeyle ilgili maliyetleri azaltmak
• Bilgi eksikliğinden doğabilecek sorunların önüne geçmek
• Yeni çalışana sorumluluklarını öğreterek zaman kaybını önlemek

Oryantasyon programı nasıl hazırlanır?

Başarılı bir oryantasyon süreci için kurumun yapısına, kültürüne ve pozisyonun sorumluluklarına göre insan kaynakları yöneticisinin oryantasyon kursu ve oryantasyon belgesi alması gerekli olabiliyor. Oryantasyon sürecinin yalnızca sınıf eğitimi organize etmek olmadığının bilinciyle, çalışanın ihtiyaç duyacağı tüm bilgilerin yer alacağı bir program hazırlamak önem taşıyor.

Oryantasyon eğitimi, “temel oryantasyon” ve “mesleki oryantasyon” şeklinde gerçekleştiriliyor. Temel oryantasyon sürecinde kurumun hedeflerini, misyonunu, vizyonunu ve fiziki yapısını aktararak kurumun tanıtımı yapılıyor ve sosyal haklar, özlük hakları gibi çalışana sağlanan imkanlar detaylı şekilde aktarılıyor.

Mesleki oryantasyon sürecinde kurum kültürü, iletişim kuralları, çalışma alışkanlıkları çalışana aktarılıyor ve iş güvenliği standartlarına uygun risksiz bir çalışma ortamı sağlanıyor. Genel anlamda insan kaynakları oryantasyon süreci şu başlıklardan oluşuyor:

• Kurumsal kimliği tanıtma
• Departmanları ve faaliyetlerini tanıtma
• Çalışma koşullarını anlatma
• İş yapış biçimlerini değerlendirme

Çalışana direkt olarak sunum yaparak tanıtım yapılamaması durumunda oryantasyon CD’si, oryantasyon el kitabı veya diğer dokümanlar da kullanılabiliyor. Oryantasyon için ilk aşamada çalışanın iletişim bilgilerinin alınması, çalışma yeri ve bilgisayarının hazırlanması, fotoğraflı kısa özgeçmişlerinin tüm kuruma duyurulması önem taşıyor. Sonrasında ise iş akışına engel olmayacak biçimde bir “hoş geldin etkinliği” yapılabiliyor. Alınan sonuçlara göre raporlama yaparak gerekli iyileştirmeleri yapmak iş verimliliği üzerinde etkili oluyor.

Oryantasyonun şirketlere faydaları

İşin niteliği ve pozisyonun özelliğine göre süresi 2 hafta ila 6 ay arasında değişebilen oryantasyonun faydaları hem orta hem de uzun vadede görülüyor. Kurumsal şirketlerde oryantasyon sayesinde çalışanların deneme-yanılma yoluyla öğrenerek mevcut düzenin bozulmasının önüne geçilebildiği gibi, çalışanın işletmeye bağlılık duyması sağlanıyor. Oryantasyon uygulamaları sayesinde bilgi eksikliğinden doğacak sorunların oluşması da engellenebiliyor.