Proses yeterliği

Proses Yeterlilik Analizi

Proses yeterlilik analizi amacı; proses ortalaması ve standart sapmasını, spesifikasyonlar ile ilişkilendirerek prosesin tüketici isteklerine uygun ürün oluşturma yeteneğini değerlendirmektir. İşletmelerin ulaşmak istediği amaç; proses ortalamasının hedef değer üzerinde ve yayılımın spesifikasyonlar içerisinde, mümkün olan en küçük değerde oluşmasıdır.

Proses yeterlilik analizi proses yeterlilik indeksleri, histogram, normal olasılık işaretlemesi ve kontrol grafiği yaklaşımları kullanılabilmektedir. Süreç yeterliliği, istatistiksel bir ölçüt olup müşteri beklentilerine (şartname limitleri spesifikasyonlar) göre bir sürecin ne kadar değişkenlik gösterdiğini özetler. Bu aşamada dikkate alınan parametreler Cp ve Cpk indisleridir. Cp indisi, şartname limitleri ile proses kontrol limitleri arasındaki ilişkiyi gösterir. Cpk indisi ise, proses ortalamasının hedef değere göre konumunu ve spesifikasyon limitleri arasındaki konumunu gösterir. 

Cp ve Cpk değerlerine göre sürecin yeterli-liği hakkında karar vermede tabloda verilen değerler kullanılır. Cp ve Cpk İndislerinin Karar Noktaları.

Cp>1,33Proses spesifikasyonları karşılar.
1<Cp<1,33Proses spesifikasyonları karşılamaz. Proses kontrolü sürdürülmelidir.
Cp<1Proses yetersiz. İyileştirmeler yapılmalıdır.
Cpk = 1Verilerin bir kısmı spesifikasyonlara yaklaşır.
Cpk>1Verilerin tamamı spesifikasyon sınırları içine düşer.
0<Cpk<1Proses ortalaması spesifikasyon sınırlarının içindedir.
Cpk = 0Proses ortalaması spesifikasyon sınırlarının birine eşittir.
Cpk<0Proses ortalaması spesifikasyon sınırlarının dışındadır.

İmalat tolerans sınırları, proses ortalama ve standart sapma değerleri kullanılarak Cp değeri 1.91482, Cpk değeri 1.29354, Alt doğal tolerans sı-nırı (ADTS) 27.40111, Üst doğal tolerans sınırı (ÜDTS) ise 27.92335 olarak hesaplanmıştır. Cp ve Cpk değerlerine göre proses yeterlidir. Hesaplama değerleri şekilde gösterilmiştir.

Merkezlenmiş Yeterli Bir Proses Grafiği
Merkezlenmiş Yeterli Bir Proses Grafiği

İmalat tolerans sınırları, proses ortalaması ve Cp ve Cpk indisleri kullanılarak oluşturulan grafik-te, proses ortalamasının merkezi değer etrafında dağıldığı görülmektedir. O halde proses değişkenliği uygundur. Aynı zamanda imalat toleransları, doğal tolerans sınır aralığından daha fazla toleransa sa-hiptir. Doğal tolerans sınırları, imalat tolerans sınır-ları içinde yer almaktadır. Seçilen imalat toleranslarının gerektiğinden daha üst düzeyde olduğu söylenebilir. Dolayısı ile böyle bir proses, kontrol altında olduğu sürece kabul edilebilir ürünler üretir.