Pazarlamacı, aracılık yaparken işveren hesabına hareket eder ve yaptığı işlemlerde doğrudan doğruya işveren sorumlu olur.
Birçok şirketin, dışarıda çalışan pazarlama elemanları bulunmakta. Bu kişilerin ücretleri, fazla çalışma durumları tam bir karışıklık içinde. Esasında bu pazarlamacıların çalışma şartları; 01/07/2012 tarihinde yürürlüğe giren Türk Borçlar Kanununda (md.448-460) “Pazarlamacı Sözleşmesi” adı altında düzenlendi.
Pazarlamacılık sözleşmesi, pazarlamacının sürekli olarak, işveren hesabına ve işletmenin dışında, aracılık yapmayı (veya yazılı olarak belirlenen başka işlemleri yapmayı) üstlendiği sözleşmedir. Tabidir ki ; bunun karşılığında işveren ücret ödemekle yükümlüdür.
Bu gün için; ilaç, gıda ve kozmetik gibi iş kollarında pazarlamacılık yaygın olarak uygulanan bir çalışma şeklidir. Pazarlamacılar, işverenin ürünlerini diğer illerde veya ülkelerde tanıtımı ve satılması için aracılık eden çalışanlardır.
Pazarlamacı, işverenin talimatlarına uygun olarak müşterileri ziyaret etmekle yükümlüdür, işverenin izni olmadıkça kendisi veya üçüncü kişiler hesabına aracılık veya işlem yapamaz. Pazarlamacı, talimatta belirlenen fiyatlara ve koşullara uymak, yaptığı faaliyetler ile ilgili olarak düzenli biçimde ve ayrıntılı bilgi vermekle yükümlüdür. (md.450)
Pazarlamacının, müşterilerin borçlarından sorumlu olacağına ilişkin anlaşmalar hükümsüzdür. Ancak, yazılı olarak düzenlenmesi, pazarlamacı lehine uygun bir ek komisyon belirlenmesi ve pazarlamacının kendi müşteri çevresiyle işlem yapıyor olması halinde; müşterilerin ödenmeyen borçlarından işverenin uğrayacağı zararın dörtte birini geçmemek üzere sorumlu olması düzenlenebilir (md.451).
Pazarlamacıya belirli bir bölgede (veya belirli müşteri çevresinde) çalışma yetkisi verilmiş ise başkalarına aynı bölgede çalışma yetkisi verilemez (işveren kendisi bu bölgede işlem yapabilir). Ancak bir bölgede birden fazla pazarlamacının çalışmasına ilişkin sözleşme yapılabilir.
Sözleşmenin, çalışılan bölgeye (veya müşteri çevresine) ilişkin hükmünün değiştirilmesini gerektiren bir sebep varsa, işveren bu konuda tek taraflı olarak değişiklik yapabilir. Böyle bir durumda pazarlamacı tazminat ve haklı sebeple sözleşmeyi feshetme hakkına sahiptir. TBK md.453/2’deki bu düzenleme İş Kanunu md.22’de düzenlenen sözleşme şartlarının değiştirilmesine ilişkin hükmün istisnasıdır ve öncelikle uygulanır.
Pazarlamacı, aynı anda birden fazla işveren hesabına çalışabilir. Birden fazla işveren hesabına çalışıyorsa, harcamalara tüm işverenler (aksine sözleşme yoksa) eşit olarak katılmakla yükümlüdür.
Sözleşmenin sona ermesi halinde, pazarlamacıya; kendi yaptığı veya yapılmasına aracılık ettiği bütün işlemler için ve (kabul ve yerine getirme zamanına bakılmaksızın) sözleşmenin sona ermesine kadar işverene iletilen bütün siparişler için komisyon ödenir.
Pazarlamacının, muaccel alacakları için ve işverenin ödeme güçsüzlüğüne düşmesi durumunda henüz muaccel olmayan alacakları için, işverenin malı, kıymetli evrakları ve tahsil etmiş olduğu paraları üzerinde hapis hakkı vardır. Pazarlamacı, işverenin araçlarını, taşıma belgelerini, fiyat tarifelerini, müşteri kayıtlarını ve diğer belgelerini alıkoyamaz.
Kaynak :
http://www.tahtakiran.net
Av. Dr. Serdar TAHTAKIRAN