Kadın işçinin ve bebeğin, annenin hamileliği ve analığı süresince korunması için birçok özel düzenleme yapılmıştır. Kadın işçi doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta çalıştırılamaz.
Çoğul gebelik halinde doğumda önce çalıştırılamayacağı süre 10 hafta olur ve toplam süre 18 haftaya çıkar. Bu sürelerde işçiye ücret ödenmez ve bu süreler doktor raporu ile arttırılabilir. Bu izinler için işverenin onayına gerek yoktur. Ayrıca bu süreler asgari sürelerdir, iş sözleşmesi ve toplu iş sözleşmesi ile arttırılabilir.
Kadın işçinin kendinin istemesi halinde ve sağlık durumunun uygun olduğunun doktor raporu ile belirlenmesi halinde kadın işçi doğumdan önceki son 3 haftaya kadar çalışabilir. Çalışılan bu süreler doğumdan sonraki sürelere eklenir ve toplam süre olan 16 (çoğul gebelikte 18) haftalık süre tamamlanır. Kadın işçinin erken doğum yapması halinde de doğumdan önce kullanamadığı süreler doğumdan sonraki sürelere eklenir. Kadın işçinin bütün bu haklarını kullanabilmesi için işverenin iznine gerek yoktur.
İş Kanuna göre; kadın işçiye hamilelik süresince periyodik kontroller için ücretli izin verilmesi gerekir. Doktor raporu ile gerekli görülmesi halinde, hamile kadın işçiye sağlığına uygun daha hafif bir iş verilmesi zorunludur. Bu halde bile kadın işçinin ücretinde bir indirim yapılamaz. Kadın işçinin istemesi halinde, anlattığımız 16 haftalık (çoğul gebelikte 18 haftalık) süreden sonra 6 aya kadar ücretsiz izin verilmesi gerekir. Bu sürelerde işe gidemeyen kadına SGK brüt ücretinin (SGK’ya bildirilen bedel üzerinden) 2/3 oranında iş göremezlik ödeneği öder.
Emziren kadın işçinin, doğumdan sonraki 6 ay boyunca gece çalıştırılması yasaktır. Doğum yapmış fakat bebeğini emzirmeyen kadın işçinin doğumdan sonraki 8 haftalık izninden sonra işe döndükleri dönemde gece çalıştırılmasına ilişkin bir yasak bulunmamaktadır. Ancak doğumdan sonraki 8 haftada sonra veya emziriyorsa 6 aylık sürenin bitiminden sonra doktor raporuyla gece çalıştırılmasında sakınca bulunduğu tespit edilirse, doktorun belirlediği süre kadar gece çalıştırılması yasaktır.
Kadın işçilerin 1 yaşından küçük ocuklarını emzirmeleri için günde toplam 1,5 saat süt izni verilmesi gerekir. Emzirme için belirlenen 1,5 saatlik sürenin kaça bölünerek kullanılacağını kadın kendisi belirler ve bu süre çalışma süresinden sayılır. Bu iznin amacı kadın işçinin bebeği ile ilgilenmesi olduğu için, bebeğini emzirmemesi halinde bile bu sürenin kadına tanınması gerekir. Bu 1,5 saatlik süre asgari süredir ve işverenli işçinin anlaşması ile arttırılabilir.
Bir işyerinde, yaşlarına ve evli olup olmadıklarına bakılmaksızın 100-150 kadın işçi çalıştırılması halinde, 1 yaşından küçük çocukların bakılması ve emzirilmesi için işveren tarafından işyerinden ayrı (ve en çok 250 mt uzaklıkta) bir emzirme odası kurulması gereklidir. İşlerinde 150’den fazla kadın işçi çalıştırılıyorsa, 0-6 yaşlar arasında çocukların bakılması ve emzirilmesi için, işveren tarafından işyerinden ayrı ve işyerine yakın bir yurt kurulması ve bu yurdun içinde anaokulu açılması zorunludur. Yurt işyerine 250 metreden daha uzaksa, işveren taşıt sağlamakla yükümlüdür.
Bir sonraki yazımızda, kadın çalışanları cinsiyet ayrımcılığına ve cinsel tacize karşı koruyan hükümler incelenecektir. Mutlu ve sağlıklı kalmanız dileğiyle…
Kaynak :
http://www.tahtakiran.net