İş Yerinde Cinsiyet Ayrımcılığı

Kadın İşçinin Cinsiyet Ayrımcılığından Ve Cinsel Tacizden Korunması

Kadın işçiye cinsiyet nedeniyle, Kanunda öngörülen özel koruyucu hükümlerin uygulanası halinde bile, kadına daha düşük ücret ödenmesini mümkün değildir

İş ilişkisinde cinsiyete dayalı olarak ayırım yapılamaz. Bu konu yasalar ile engellenmeye çalışılmış ve yaptırımlara bağlanmıştır. İşveren biyolojik veya işin niteliğine bağlı nedenler zorunlu kılmadıkça işçiler arasında, iş sözleşmesinin yapılmasında, uygulanmasında ve sona erdirilmesinde; cinsiyet veya gebelik nedeniyle kadın işçiye farklı işlem yapamaz. Aynı nitelikte veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle kadın işçiye erkek işçiden daha düşük ücret ödenemez.

Kadın işçiye cinsiyet nedeniyle, Kanunda öngörülen özel koruyucu hükümlerin uygulanası halinde bile, kadına daha düşük ücret ödenmesini mümkün değildir. Örneğin; kadın işçinin hamileliği halinde, sağlığına uygun daha hafif bir işte çalıştırılması halinde dahi almakta olduğu ücrette bir indirim yapılamaz.

Bu anlattığım düzenlemelere aykırı olarak cinsiyete dayalı ayrımcılık yapan işveren aleyhine, kadın işçinin 4 aylığa kadar ücreti tutarında tazminata hükmedilir ve ayrıca kadın işçiye yoksun bırakıldığı (örneğin düşük ödenen ücretin farkı) haklarının da ödenmesine hükmedilir.

Cinsiyet ayrımcılığına ilişkin İş Kanunun bu önemli düzenlemelerinden başka Türk Ceza Kanununda da ayrımcılığa ilişkin önemli bir hüküm bulunmaktadır. Türk Ceza Kanunun 122. maddesine göre; kişiler arasında dil, ırk, CİNSİYET, siyasi düşünce, din, mezhep ve benzeri nedenlerle ayrım yaparak bir kişinin işe alınmasını veya alınmamasını bu nedenlere bağlayan kişi hakkında 6 aydan 1 yıla kadar kapis ve adli para cezası verilecektir. Bu maddede de, kadın işçiyi objektif bir neden yokken, sadece kadın olduğu için işe almayan kişi aleyhine önemli bir yaptırım getirilmiştir.

İş güvencesi kapsamında olan bir kadın işçinin iş sözleşmesinin cinsiyete dayalı bir nedenle feshedilmesi halinde (örneğin hamileliği nedeniyle) kadın işçinin açacağı işe iade davasında cinsiyete dayalı fesih sebebi geçersiz sayılacak ve işe iadesine karar verilecektir. Ancak kadın işçinin hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işe devamsızlığının, (kıdemine göre hesaplanacak olan) ihbar süresini 6 hafta geçmesi halinde, işveren kadın işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. Bu durumda iş sözleşmesini fesheden işveren, kadın işçinin kıdem tazminatını ve diğer haklarını ödemek zorundadır.

Cinsel Taciz

Bir işçinin cinsel taciz uygulaması, Ceza Hukuku açısından suç olmakla birlikte, İş Hukuku bakımından da kıdem tazminatı ödenmeksizin iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenle feshi sebebidir. Cinsel tacize uğrayan işçi bakımından iki durum vardır. Birinci durumda; işverenin cinsel tacizde bulunması halinde işçi kıdem tazminatını almak suretiyle iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. İkinci durumda; işçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişi tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen işverenin gerekli önlemleri almaması halinde işçi iş sözleşmesini kıdem tazminatını almak suretiyle haklı nedenle feshedebilir. Demek ki; bir işçi işyerinde üçüncü kişi veya diğer bir işçi tarafından cinsel tacize uğrarsa, iş sözleşmesini hemen feshedememekte, işverene giderek gerekli önlemlerin alınmasını isteyebilmektedir. Bu önlemler alınmazsa iş sözleşmesini haklı nedene dayanarak feshedebilmektedir.          

Türk Ceza Kanuna göre; bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi hakkında, mağdurun şikayeti üzerine, 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası verilebilir. Bu cinsel taciz, hiyerarşi, hizmet veya eğitim-öğretim ilişkisinden veya aile içi ilişkiden kaynaklanan nüfuzun kötüye kullanılması suretiyle veya aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan yararlanılarak işlenmesi halinde verilecek ceza ½ oranında arttırılır. Cinsel taciz fiili nedeniyle mağdur, işi bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmışsa ceza 1 yıldan az olamaz.

Görüldüğü gibi Hukukumuzda cinsiyet ayrımcılığına ve cinsel tacize karşı önemli Yasal düzenlemeler bulunmaktadır. İş hayatında eşit ve saygılı bir çalışma ortamı dileğiyle gelecek haftaya kadar sağlıklı ve mutlu kalın.

Kaynak :

http://www.tahtakiran.net

Av. Dr. Serdar TAHTAKIRAN