Vardiyalı Çalışmalar

Vardiyalı Çalışma Nedir?

Vardiya adı verilen sistemin yasal olarak ismi postalar halinde çalışmaktır. Buna göre vardiyalı çalışma, işin niteliği nedeniyle sürekli çalışılması gerektiği için, birbiri ardına postalar halinde işçi çalıştırılması veya nöbetler halinde işçi postaları çalıştırılması anlamına gelir

Gece çalışması, en geç saat 20:00 ile en erken 06:00 arasındaki en fazla 11 saatlik dönemdir ve gece çalışmaları 7,5 saati geçemez (İş K.md.69). Bundan çıkan sonuç şudur; gece vardiyasında çalışan işçinin 7,5 saati geçen çalışma yapması halinde her bir gece için fazla çalışma ücreti hesaplanması gerekir.

Gece çalışmasında 7,5 saatin geçilmesi halinde, haftalık 45 saatin geçilip geçilmediğine bakılmaksızın, sadece o gece çalışması için fazla çalışma ücreti ödenmesi gerekir.

Gece ve gündüz vardiyaları ile çalışılan işlerde, bir hafta gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonraki hafta gündüz çalıştırılması gerekir. Bu vardiyalı çalışmalar iki haftalık sürelerle de değiştirilebilir (İş K.md.69). Bu kanun hükmünden; işçinin gece vardiyasında iki haftadan uzun çalıştırılmasının haklı fesih sebebi olacağı ortaya çıkmaktadır. Bazı işyerlerinde, aynı işçilerin aylarca gece vardiyasında çalıştığını görmekteyiz.

Vardiyası değiştirilecek olan işçinin kesintisiz 11 saat dinlendirilmesi gerekir.

Vardiyalı Çalışma Yönetmelikleri

Gece çalışmasını düzenleyen iki Yönetmelik bulunmaktadır;

  • Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara ilişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
  • Kadın Çalışanların Gece Postalarında XÇalıştırılma Koşulları Hakkında Yöntemelik

İlki, İş Kanunda düzenlenen esaslara önemli bir ekleme yapmaz, ancak Kadın İşçilere ilişkin olan ikinci Yönetmelikteki bazı hususları burada belirtmekte yarar görüyorum;

Gece çalışmalarında toplu taşıma aracı bulma zorluğu bulunan yerlerde, kadın işçilerin işverenin sağlayacağı araçla götürülüp getirilmesi zorunludur (Yön.md.6).

Kadın ile kocası, işverenin aynı veya başka işyerlerinde çalışıyorsa, kadının isteği üzerine, kocası ile aynı gece vardiyasına rastlamayacak şekilde çalıştırılması gerekir.

Kadın ile kocası aynı gece vardiyasında çalışmayı isterlerse, işveren imkan dahilinde bunu kabul etmesi gerekir.

Gebe kadınlar doğuma kadar ve emziren kadın doğumdan itibaren bir yıl süreyle gece postasında çalıştırılamaz. Emziren kadın, işyeri hekiminden rapor alarak bu süreyi 6 ay daha uzatabilir.

Kaynak :

Av. Dr. Serdar TAHTAKIRAN

http://www.tahtakiran.net