Hipotez Testi ve ANOVA

Genel olarak hipotez, karşılaşılan özel duruma ilişkin bir önermedir. İstatistiksel hipotez, bir araştırmada ilgilenilen bir ya da daha fazla parametrenin değeri hakkında ileri sürülen ve doğruluğu, geçerliliği bu parametre(ler) hakkında bilgi üreten istatistik(ler)den ve bu istatistik(ler)in örnekleme dağılımıyla ilgili bilgilerden yararlanarak araştırılan önermelerdir.

İstatistiksel hipotezler bir ya da daha fazla ana kütle parametre değeriyle ilgili olabilir. İstatistiksel hipotezleri diğer hipotezlerden ayıran özellik, bu hipotezlerin bir frekans dağılımına ait olmasıdır. Hipotez testinin süreç adımları hipotezlerin ifade edilmesi, anlamlılık düzeyinin belirlenmesi, verilerin derlenmesi, test istatistiğinin seçilmesi, istatistiksel kararın verilmesi ve probleme ilişkin kararın verilmesi şeklindedir.

ANOVA ise 2 veya daha fazla örneklem ortalaması arasında anlamlı fark olup olmadığını araştırmaya yarayan istatistiksel hipotez testi yapan bir araçtır. Analiz isminin ortalama analizi yerine varyans analizi olması biraz garip görünmekle beraber, ortalamalar hakkındaki çıkarsamalar varyansların analizi ile yapılmaktadır. ANOVA ortalamalar arasında genel
olmayan spesifik farklılıklar olup olmadığını araştırmaktadır.

ANOVA, kullanım alanı çok geniş olan istatistiksel bir araçtır. Örneğin sağlık sektöründe yapılan bir araştırmada astım bronşit aktivasyonu ile zehirli havalar arasındaki ilişki çalışılmıştır. Birinci hipotez sülfür dioksit, azot dioksit, oksijen gazlarına maruz bırakılan hastalarda astım bronşit tetiklenmesi arasında fark yok derken ikinci hipotez var demektedir.

ANOVA tablosuna bakıldığında sig=p=0,01<0,05 olduğu için birinci hipotez reddedilerek %95 güven aralığında bronşit aktivasyonu ile maruz kalınan zararlı gazlar arasında bağlantı olduğu sonucuna varılmıştır.